De kans is groot dat je kennis over wisselspanning en gelijkspanning redelijk beperkt is. Je zou denken dat we het in het dagelijkse leven niet nodig hebben, maar deze twee concepten zijn wel van toepassing op de elektrische apparaten die je dagelijks gebruikt. Een basiskennis van hoe zij juist werken, kan misschien in de toekomst nog wel van pas komen.
Wat is wissel- en gelijkspanning?
Deze termen zeggen je misschien nog iets van in de tijd dat je nog op de schoolbanken zat. Bij wisselspanning gaat de stroom afwisselend van de ene pool naar de andere pool. De ene keer gaat die dus van de minpool naar de pluspool en de andere keer van de pluspool naar de minpool. Handig om te weten is dat dit steeds met dezelfde frequentie gebeurt. Wanneer je dit op een tekening zou zien, zou je het kunnen omschrijven als een golfvormig verloop van de spanning. Het elektriciteitsnet in België bestaat bijvoorbeeld ook uit wisselspanning omdat deze ook zelfregulerend is. Wanneer er een onderbreking plaatsvindt, wordt de elektriciteit automatisch al over een andere verbinding verdergezet. Hierdoor ondervind je er zelf geen last van.
Gelijkspanning is het omgekeerde van wisselspanning. In dit geval gaat de spanning altijd op dezelfde manier en in dezelfde richting gestuurd worden. Waar het elektriciteitsnet wisselspanning levert, werken de meeste batterijen of accu’s met gelijkspanning. Gelijkspanning is ook minder eenvoudig te transporteren dan wisselspanning waardoor er veel energie verloren gaat. In de meeste gevallen wordt er daarom dus gebruik gemaakt van wisselspanning.
Omvormen van wissel- en gelijkspanning
Wanneer er spanning moet worden omgezet, kan er gebruik gemaakt worden van enkele hulpmiddelen. Aangezien bijvoorbeeld het elektriciteitsnet op wisselspanning werkt, maar sommige batterijen of huishoudelijke apparaten op gelijkspanning werken, moet er hier dus een omvorming gebeuren. Om wisselspanning om te zetten in gelijkspanning, wordt een beroep gedaan op een ac dc power supply. Ac staat hierbij voor ‘alternating current’, wat wisselspanning betekent, en dc staat voor ‘direct current’, wat dus gelijkspanning betekent. Je hoeft echter geen schrik te hebben, deze omvormers zitten vaak al verwerkt in de toestellen in je huis wat maakt dat je dus meestal geen extra omvormer hoeft aan te kopen om gebruik te maken van het toestel. Een uitzondering hierop zijn zonnepanelen, waarvoor je nog wel een omvormer moet kopen om de energie die je hebt opgewekt met je panelen om te zetten in bruikbare elektriciteit. Wanneer je gelijkspanning wil omzetten naar een gelijkspanning met een hogere of lagere belasting, kan je gebruik maken van een dc dc converter. De spanning van gelijkstroom is echter niet zo eenvoudig om te zetten vergeleken met wisselstroom.
